5-1: چنار و کدو بُن

هم خانواده
کهن ، کهنه	محصول، حاصل، تحصیل، محصل، حصول	سن، مسن، سنوات
قضاوت، قاضی، قضّات، قضاوت	موکول، وکیل، وکالت	نظر، ناظر، منظور، منتظر، انتظار، منظره، نظارت
حقّ، تحقیق٬ محقق٬ حقیقت٬ حقوق	دلیل، دلایل، دلّال، استدلال	توجّه، متوجّه
نمایش، نما، نمایشگاه ، نماینده ، نمایان	طرّاحی، مطرح، طرح	اجرا، مجری
راوی، روایت	جذّاب، جذب، مجذوب، جاذبه، جاذب	انتخاب، منتخب، نخبه
نقش، نقّاش، نقوش، منقّش	شخصیت، متشخّص، شخیص، شخص ، مشخّص، شاخص	تعیین، معیّن
مسئولیت، مسئله، مسائل، سوال، مسئول، سائل	نقد، انتقاد، منُقد، مُنتقد، ناقد	بررسی، وارسی ، رسیدگی
بحث، مبحث، مباحثه و مباحث	جمع، جماعت، جامع، جمعه، مجموع، جامعه، تجمّع، اجماع، تجمیع، جمیع	-

معنی شعر
پرسید از آن چنار که تو چند ساله ای؟ گفتا : ” دویست باشد و اکنون زیادتی است “
بوته ی کدو از درخت چنار پرسید: که تو چند ساله هستی؟ چنار پاسخ داد: دویست سال دارم و اکنون این، عمر زیادی است.
خندید ازو کدو , که ” من از تو , به بیست روز برتر شدم , بگو تو که این کاهلی ز چیست؟ “
کدو به او خندید و گفت : من در طول بیست روز از تو بزرگتر (بلند تر) شده ام (کدو قد بلند را نشانه ی قدرتمندی می دانست) ، حالا تو بگو با این سن و سالت چرا از من عقب مانده ای ؟
او را چنار گفت : ” امروز , ای کدو با تو مرا هنوز , نه هنگام داوری است
چنار به او گفت که ای کدو اکنون، هنوز زمان داوری میان من و تو نیست.
فردا که بر من و تو , وَزَد باد ِ مهرگان آنگه شود پدید , که نامرد و مرد کیست."
به زودی وقتی پاییز از راه برسد و باد پاییزی بوزد آن وقت مشخص می شود که چه کسی قوی تر است .

	درست و نادرست
1	کدوبُن، در کنار چنار رویید.
	درست
2	بوته‌ی کدو پس از بیست روز محصول می‌دهد.
	درست
3	باد مهرگان، کدو و چنار را از بین می‌برد.
	نادرست

	درک مطلب
1	عمر درخت چنار و بوته کدو، هرکدام در این داستان چقدر بود؟
	درخت چنار: بیش از دویست سال. بوته کدو: بیست روز
2	چرا کدو پس از شنیدن سنّ چنار، به او خندید؟
	چون به خیال خودش تنها پس از گذشت 20 روز از تولدش، برتر از چناری شده است که 200 سال از عمرش گذشته است.
3	چنار قضاوت در مورد خود و بوته کدو را به چه زمانی موکول کرد؟ چرا؟
	به زمان نخستین بادهای پاییزی. زیرا آن زمان ارزش و قدرت چنار و کوچکی و ضعف بوته کدو مشخص می‌شد. و بوته در مقابل باد دوام نمی آورد. ( چون چنار می‌دانست که در زمان وزش بادهای شدید پاییزی، بوته‌ی ضعیف کدو از بین خواهد رفت اما خودش با استقامت باقی خواهد ماند.)
4	به نظر شما، حق با چنار بود یا بوته کدو؟ دلیل بیاورید
	حق با چنار بود. چون بوته‌ی کدو مغرور شده بود و با اینکه هنوز تجربه ای نداشت چنار را مسخره و بی احترامی کرد.