درس 1
دوستی
دوستی یک نیاز است
انسان موجودی اجتماعی است و
نمی تواند تنها زندگی کند.
تنهایی برای انسا نها احساس ناخوشایندی است.
دوستی یکی از مهم ترین نیا زهای ما به شمار می رود.
همه ی ما نیاز داریم که دوستانی داشته باشیم تا
هم به آنها محبّت کنیم و
هم مورد توجّه و مهربانی قرار بگیریم.
خداوند در سرشت ما انسا نها
میل به محبتّ کردن و محبتّ دیدن و
نیاز به برقراری ارتباط با دیگران را
قرار داده است.
اهمّیت دوستی
داشتن دوستان خوب مزایا و فواید زیادی دارد:
انسان از صحبت کردن و همنشینی با دوستان خوب لذّت می برد.
هر یک از ما گاهی با موضوعاتی برخورد می کنیم که می خواهیم درباره ی آنها با دیگران صحبت و همفکری کنیم.
همه ی ما دوست داریم گاهی شادی ها یا ناراحتی های خود را با دوستانمان درمیان بگذاریم.
صحبت کردن با دوست عاقل و صبور باعث می شود احساس سبکی و آرامش کنیم.
همه ی ما در زندگی به کمک دیگران نیاز داریم.
دوستان به ما در مشکلات یاری می کنند.
یکی دیگر از فواید مهمّ دوستی این است که
انسان از طریق همنشینی و گفت وگو با دیگران چیزهای جدیدی یاد می گیرد
و به آگاهی های خود می افزاید.
فعّالیت 1
نام یک یا چند نفر از بهترین دوستانی را که تا به حال داشته اید،
روی یک ورق کاغذ بنویسید؛
بعد در مقابل نام هر کدام بنویسید
که چرا دوستی با این افراد برای شما مهم بوده است
یا چرا می خواستید با آنها دوست باشید؟
نتیجه را در کلاس بخوانید.
پاسخ پیشنهادی:
(نام بهترین دوست) صمیمی ترین دوست من است.
چون من و او نقاط مشترک زیادی داریم. به عنوان مثال ،
کتاب هایی که می خوانیم یکسان هستند و
کتاب‌ها و فیلم‌های خوب و جذاب را به همدیگر پیشنهاد می‌کنیم
فیلم هایی که تماشا می کنیم به یک سبک هستند.
او مرا خوب می فهمد و به من احترام می گذارد و من نیز همینطور ،
وقتی با هم صحبت می کنیم و چت می کنیم آرام می شویم.
ما با هم تفریح می کنیم ،
مشکلات یکدیگر را حل می کنیم و
به طور کلی از دوست بودن لذت می بریم.
و بارها در مشکلات به عنوان یک دوست وفادار در کنار من بوده است و …
درباره ی یک یا دو نفر از صمیمی ترین دوستانتان خوب فکر کنید.
در چند جمله بنویسید که
دوستی با آنها چه تأثیرات مثبت یا منفی روی شما گذاشته است
(برای مثال روی لباس پوشیدن ، علاقه مندی ها، هدف ها، وضعیت تحصیلی و ...).
لازم نیست نام دوستتان را بگویید.
پاسخ پیشنهادی:
تأثیرات مثبت: من کتاب خوان تر شدم ، شیک پوش تر شدم ، مودب تر شدم
اثرات منفی: افت شدید تحصیلی پیدا کردم ، کمتر ورزش می کنم
چرا انتخاب دوست یک موضوع مهم است؟
یکی از موضوعات مهم در روابط دوستی،
انتخاب دوست است.
رفتار و اخلاق دوستان در ما تأثیر می گذارد و
ما نیز تأثیراتی بر دوستان خود داریم. فی 1
اگرچه دوست خوب مایه ی آرامش انسان است،
با هر کسی نمی توان دوستی کرد
و همه ی افراد برای دوستی و رفاقت شایستگی ندارند.
گاه ممکن است یک دوست، مسیر آینده و زندگی دوستش را به سوی موفقّیت و سعادت تغییر دهد و
گاه ممکن است در شرایطی، یک دوست موجب ناراحتی و سرشکستگی دوست خود شود؛
به همین دلیل باید در انتخاب دوست بسیار دقتّ کنیم.
ویژگی های دوست خوب
گفت وگو با پدر و مادر
دوست خوب کیست؟
چگونه دوستان خود را انتخاب کنیم؟
فرزندان عزیز
برای شناخت و انتخاب درست دوست خوب، باید ملاک هایی داشته باشیم:
امیرمؤمنان حضرت علی بن ابی طالب(ع) در نامه ی خود به فرزندشان امام حسن(ع) فرمودند:
با نیکان همدلی و رفاقت کن تا
از آنان باشی
و از بدان جدا شو
تا از آنان نباشی.
به سخنان ایشان بیشتر دقّت کنیم و
بیندیشیم.
سخنان امام علی (ع) درباره ی دوست / نتیجه می گیریم
کسی را برای دوستی انتخاب کن که
تو را از بدی ها و کارهای نامناسب بازدارد؛
زیرا چنین دوستانی به تو یاری می رسانند و
سبب پیشرفت تو می شوند.
/ دوست خوب، خیرخو اه شما است و
شما را از کارهای بد و نامناسب بازمی دارد.
دوست کسی است که در پشت سر هم، صادق باشد؛
یعنی حقوق دوست خود را صادقانه رعایت کند
و با او یکرو باشد.
/ دوست خوب با شما صادق و یکرنگ است.
هرکس ادب ندارد،
عقل هم ندارد.
/دوست خوب خوش اخلاق و با ادب است.
همان طور که پیشوایان بزرگ دینی به ما توصیه می کنند که
با افراد عاقل، با ایمان و نیکوکار دوستی کنیم،
آنها از ما می خواهند که
از دوستی با افراد دروغگو، بخیل و سخن چین خودداری کنیم.
پیامبر عزیز ما حضرت محمّد(صلی اللّٰه علیه وآله) می فرمایند:
بدترین افراد کسانی هستند که
میان مردم سخن چینی می کنند
و بین دوستان جدایی می اندازند.
فعّالیت 2
استفاده ی نادرست از اینترنت باعث شده است که
عده ای از آن برای دوست یابی استفاده کنند.
به نظر شما می توان به افراد ناشناس در اینترنت اعتماد کرد؟
پاسخ پیشنهادی:
در اینترنت، ما نمی‌توانیم شخصیت واقعی کسانی که با آنها ارتباط برقرار می‌کنیم را ببینیم،
افراد سودجو در اینترنت بسیار زیاد هستند و نمیتوان به هر کسی اعتماد کرد!
افراد سودجو ممکن است سعی کنند
اطلاعات شخصی ما را سرقت کنند،
از ما اخاذی کنند یا
ما را تهدید کنند یا
ما را فریب دهند تا به آنها پول یا اطلاعات بدهیم.
فعّالیت 3
به طور گروهی، خصوصیات دوست خوب را فهرست کنید و
روی یک مقوا بنویسید و
به دیوار کلاس بزنید.
پاسخ پیشنهادی:
عاقل باشد
خدا را در کارهایش فراموش نکند و با ایمان باشد.
مهربان و خوش اخلاق باشید.
به دوستان ضعیف کمک کند.
حق دوستان را رعایت کند.
دروغ نگوید و با دیگران صادق باشد.
خوب درس بخواند.
ویژگی‌های مثبت ما را تشویق کند
اگر نقطه ضعف ما را دید، با دلسوزی و بدون تمسخر، گوشزد کند.
قابل اعتماد باشد
بخشنده باشد
حسود نباشد
و کسی را مسخره نکند
نیکوکار باشد
فعّالیت 4
معنی این ابیات چیست؟
گفت و گو کنید و
معنی آنها را توضیح دهید.
تو اول بگو با کیان زیستی /من آن گه بگویم که تو کیستی
همنشین تو از تو به باید /تا تو را عقل و دین بیفزاید
(سعدی)
معنی بیت اول: تو در ابتدا بگو با چه کسانی زندگی کردی (نشست و برخاست و دوستی کردی) تا پس از آن من بگویم که تو چگونه انسانی هستی.
معنی بیت دوم: دوست و همنشین تو باید از خود تو بهتر باشد تا باعث افزایش عقل و دانایی و دین و ایمان تو شود.
(هردو بیت به تأثیر بسیار دوست بر روی رفتار و اخلاق انسان اشاره می‌کند.)
فعّالیت 5
در گروه خود
بخوان و بیندیش
«دوستان همدل » و درس «دوستی »
کتاب فارسی ششم را
بررسی کنید و
درباره ی ویژگی های دوست با یکدیگر گفت وگو کنید.
پاسخ پیشنهادی:
دوست یک شخص است که
ما را به خوبی می‌فهمد و قبول می‌کند.
او با ما در تمام مراحل زندگی همراهی می‌کند و در سختی‌ها و لحظات خاص، حمایت می‌کند. او همیشه در کنارمان است و ما را در سختی‌ها تنها نمی‌گذارد.
یک دوست ایده‌آل صادق و راستگو است و هیچ وقت به ما دروغ نمی‌گوید.
او بر مبنای احترام و درک مشترک روابط را برقرار می‌کند. او ما را مورد احترام و توجه قرار می‌دهد
یک دوست وفادار است.
دوست به ما می‌اندیشد
و در لحظات خوشحالی‌مان بهمان خوشحالی می‌بخشد.
او همراهیمان می‌کند و در صحنه یا در نزدیکیمان بهمان حمایت می‌کند.
یک دوست به ما اهمیت می‌دهد و زمان لازم را برای ما صرف می‌کند.
و نظرمان را به عنوان یک انسان جدی می‌پذیرد.
او درک کننده است
و همیشه به مشکلات و مسائلمان گوش می دهد.